FAQ

Sopran

Ukulele sopranowe to najmniejsze wielkości ukulele - jego menzura to przeważnie 33 cm, posiada dwanaście progów z zakresem dwudziestu dwóch nut choć spotkać można takie, które posiadają ich czternaście. Jest uważane za "standardowy" rozmiar, bardzo zbliżony do wymiaru najwcześniejszych znanych ukulele. Strój podstawowy dla tego instrumentu to: G-C-E-A, oraz podwyższony A-D-F#-B. Sopran najlepiej sprawdza się do żywszej gry akordowej. Głównymi jego zaletami jest przede wszystkim kompaktowy rozmiar oraz bardzo charakterystyczne brzmienie tego instrumentu.

Koncert

Ukulele koncertowe jest nieco większe od sopranu ma dłuższy gryf i szersze pudło rezonansowe jego menzura to 38 cm, dzięki czemu posiada większą głębię oraz dłuższe podtrzymanie brzmienia. Zwykle posiada od 15 do 20 progów co przekłada się też na szerszy zakres nut. Strój podstawowy dla tego instrumentu to: G-C-E-A. Najlepiej sprawdza się w grze zespołowej, choć zwyczajowo uznawane jest za łączące zalety sopranu i tenoru

Tenor

Ukulele tenorowe podobnie jest o 6 cali większe od sopranu jego menzura to 43 cm co daje pełniejsze brzmienie oraz mocniejszy bas. Podobnie ja koncertowe posiada od 15 do 20 progów co przekłada się też na szerszy zakres nut. Strój podstawowy dla tego instrumentu to: G-C-E-A, spotykane są również stroje z wysokim i niskim G. Pierwszy strój jest gdzie G jest strojone o oktawę wyżej daje bardziej radosne brzmienie akordów, drugi zaś gdzie G jest obniżone o oktawę lepiej sprawdza się w grze solowej.

Baryton

Ukulele barytonowe jest już na tyle duże, że często jest strojone podobnie jak gitara D-G-B-E. Stosunkowo rzadkie ze względu na wąskie zastosowanie, brzmieniowo zbliżone do gitary lecz pozbawione dwóch niskich strun E i A.

Guitalele

Guitalele to w sumie ukulele barytonowe, które zyskało dodatkowe dwie struny z niskiego zakresu. Zwykle stroimy je A-D-G-C-E-A

Ukulele koncertowe jest większe a ukulele sopranowe mniejsze. Koncertowe zwykle posiada 18 progów przez co grając solówki mamy większe możliwości, brzmienie dzięki większemu pudłu rezonansowemu jest pełniejsze, głębsze. Sopranowe jest za to niewątpliwie zgrabniejsze, posiada bardziej śpiewny dźwięk dlatego jego akompaniament tak bardzo się podoba. Do dyspozycji mamy zwykle 12 progów co do gry akordowej jest w zupełności wystarczające, pozwala również na zagranie nierozbudowanych partii solowych.

Szukając swojego pierwszego ukulele powinniśmy się skupić na instrumentach w rozmiarze sopranowym bądź koncertowym. Obydwa te rodzaje w pełni pozwolą cieszyć się urokiem tego instrumentu oraz doskonalić swoje umiejętności w grze. Nie powinniśmy jednak kierować się stwierdzeniem, że na początek wybieramy najtańsze, żeby sprawdzić czy jesteśmy w stanie się nauczyć grać. Najtańsze instrumenty nie gwarantują poprawności wykonania a o brzmieniu nie ma co marzyć. Ucząc się nie będziemy wiedzieć czy za brak postępów obwiniać siebie czy instrument. Słaba jakość nie pomaga w nauce a wręcz przeciwnie znacznie ją utrudnia. Z drugiej strony zakup bardzo drogiego instrumentu nie przyniesie nam na początku proporcjonalnych korzyści.

Choć na rynku można znaleźć produkty za 100 zł to my nie ośmielimy się nazwać ich instrumentem ukulele. Nazywamy je wyrobami „ukulele-podobnymi”. Można je kupić dziecku do zabawy, bo do tego zostały stworzone jednak nie utożsamiajmy ich z instrumentem. Jeśli planujecie zakup swojego pierwszego ukulele powinniście założyć wydatek w przedziale 200 do 400 zł. Oczywiście w ofercie znanych marek można spotkać również budżetowe modele lekko poniżej 200 zł, na początek mogą być jednak podejrzewamy, że większość z Was w miarę postępów w grze zacznie szukać czegoś „lepszego”. Na początek wystarczy poprawnie wykonany instrument ze sklejki, posiadający dobrej jakości osprzęt, dobrze zwrócić uwagę na mostek i podstrunnicę, wykonanie tych elementów z litego, niemalowanego drewna ma znaczny wpływ na jakość. Warto zauważyć, że ukulele sopranowe jest tańsze od analogicznego modelu w rozmiarze koncertowym więc jeśli chcemy zaoszczędzić kupmy sopranowe zamiast niższego modelu koncertowego. Dodatkowym argumentem, który powinno wziąć się pod uwagę określając budżet na zakup jest fakt, że większość osób po zakupie swojego pierwszego instrumentu nie zmienia go już na inny. Kolejny etap w przygodzie z ukulele przychodzi w miarę rozwijających się umiejętności lub np. chęci wystąpienia przed szerszą publicznością. W takiej sytuacji warto poszukać instrumentów wykonanych z litego drzewa, które zdecydowanie lepiej rezonuje niż sklejka a co za tym idzie brzmienie instrumentu otwiera nowy piękny wymiar. Podczas występów na żywo a także przy nagrywaniu swoich osiągnięć przydać się może instrument z wbudowaną przystawką ukulele elektro-akustyczne.

Ukulele sopranowe, koncertowe czy tenorowe zwykle stroimy w tzw. stroju C6 czyli G4-C4-E4-A4, gdzie dźwięk G znajduje się na najwyżej umiejscowionej strunie instrumentu. Oczywiście są inne metody strojenia jednak na początku powinniśmy skupić się na podstawowym. Dla ciekawości jedynie podamy, że ukulele sopranowe bywa czasem strojone o ton wyżej czyli A-D-F#-B ale tylko w przypadkach kiedy chcemy podkreślić jego większą śpiewność.

Na początek do strojenia polecamy używać stroika (tunera) elektronicznego, jego obsługa jest banalnie prosta i będziemy mieli pewność, że instrument jest nastrojony.

Pamiętać należy, że nowe instrumenty, jak równnież te w których dokonaliśmy wymiany strun mają większą tendencję do rozstrajania się, nie wynika to z wady samego instrumentu. Jest to normalne zjawisko. Struny po prostu muszą osiągnąć swój naciąg - "ułożyć się". Zwykle trwa to do kilku dni jest też zależne od materiału z jakiego wykonano struny. Na utrzymywanie stroju przez instrument ma również wpływ temperatura otoczenia, wilgotność a w szczególności zmiany tych parametrów. Drewniane instrumenty są na to bardzo czułe co przejawia się właśnie rozstrajaniem.

Zwyczajowo struny w ukulele nazywane są od nazw dźwięków które emitowane są po trąceniu pustej struny i tak struna najniżej zamocowana patrząc od góry trzymając instrument w pozycji do gry ma nazwę A(1), kolejna nad nią to E(2), następna C(3) i umiejscowiona na górze G(4)

Najczęściej spotykane struny do ukulele to struny nylonowe (żyłkowe), bywają przezroczyste, białe czasem czarne. To jak brzmi instrument w bardzo dużej mierze zależy właśnie od strun oczywiście nie od samego koloru tylko od tworzywa z jakiego zostały wykonane. Na rynku znaleźć możemy kilku wiodących producentów takich jak Aquila, D’Addario, Savarez, Galli, Medina Artigas, Jeremi i wielu innych. Oferują oni różne formuły swoich produktów, dodatki tytanu, carbonu czy innych opatentowanych substancji bezpośrednio wpływających na żywotność i brzmienie. Nie ma jednoznacznego wyznacznika, które wybrać, powinniście kierować się własnymi preferencjami. Pamiętając, że struny, które świetnie brzmią na jednym instrumencie niekoniecznie, równie dobrze zabrzmią na drugim. Warto eksperymentować i wyszukać coś według własnych upodobań.

Uwaga - nawet najlepsze struny nie są wieczne, starzeją się, ma na to wpływ wiele czynników takich jak warunki otoczenia, częstotliwość i sposób grania. Struny rozciągając się tracą sprężystość a co za tym idzie dźwięczność. Prawidłowe strojenie też z czasem zaczyna być niemożliwe. Więc jeśli słyszysz, że ukulele straciło brzmienie czy przestaje trzymać strój - zmień struny!

• Tuner (stroik) elektroniczny, zawsze należy grać, uczyć się, ćwiczyć na nastrojonym instrumencie. Zakup tunera nie wiąże się dziś z dużym wydatkiem a bardzo ułatwi i skróci proces strojenia instrumentu.
• Pokrowiec / Futerał pozwoli zabezpieczyć instrument szczególnie podczas transportu, przechowywanie w nim instrumentu w domu szczególnie w okresie kiedy w mieszkaniu działa centralne ogrzewanie zmniejszy ryzyko jego przesuszenia
• Nawilżacz - kolejne akcesorium, zabezpieczające przed przesuszeniem bądź co bądź drewnianego instrumentu. Zmiany wilgotności są szczególnie szkodliwe i przynoszą nieodwracalne szkody warto wcześniej o tym pamiętać.
• Pasek, przyda się podczas gry w pozycji stojącej, doda pewności w trzymaniu instrumentu
• Kapodaster - dzięki niemu szybkim ruchem zmieniamy tonację instrumentu zamiast przestrajać go kręcąc kluczami
• Statyw, wieszak - pozwoli zrobić porządek w pokoju a także ubarwić go znajdując godne miejsce na ukochany instrument
• Metronom - grając, często mamy tendencje do nie trzymania tempa, ma na to wpływ temperament, stres, brak doświadczenia itp z pomocą w takiej sytuacji przychodzi właśnie to urządzenie wyznaczając właściwe tempo i rytm.
• Kostki do gry - wprowadzają nową paletę barw, ich grubość, materiał z którego zostały wykonane ma bezpośredni wpływ na brzmienie. Jakie? To trzeba po prostu przetestować.

Początkowa nauka gry na ukulele jest dość prosta, sprowadza się do nauki kilku podstawowych akordów i gry prostych utworów. Uczyć się można na wiele sposobów: od profesjonalnego nauczyciela, od kolegi/koleżanki, z filmików zamieszczanych w internecie czy z samouczków. Każdy sposób jest dobry, który pozwala rozwijać swoją pasję. Jedyna podstawowa sprawa, która naszym zdaniem jest najistotniejsza to cierpliwość, systematyczność i nie poddawanie się.

Wśród ciekawych pozycji wydawniczych, które polecamy znajdują się:

• Ukulele dla każdego - szkoła gry
• Chwyty na ukulele
• Ukulele - Piosenki na 2 chwyty
• Słoneczne rytmy na ukulele